Welke belangrijkste opvoedtaken heb als ouder van een puber?
1. Het gunnen van privacy
Je puber heeft het nodig om langzaamaan meer privacy te krijgen. Ze eisen langzaamaan hun eigen plek op en nemen letterlijk steeds meer afstand. En dat is even wennen. Ik hoor veel ouders klagen dat het niet meer gezellig is thuis en dat hun pubers heel de dag op hun kamer opgesloten zitten. “Wat zit je nou heel de dag op je kamer?” Toch zou je ze dat iets meer mogen gunnen. Ze hebben privacy nodig om zichzelf te kunnen.
Ondertussen kun je een middenweg zoeken door bijvoorbeeld af te spreken dat je twee keer per week gezamenlijk thuis eet. Een vaste avond is iedereen beneden en doen jullie iets gezamenlijks. Of wat voor jullie dan ook belangrijk is. Wil je dit volhouden dan is routine van belang anders verwatert het snel. Laat je pubers ook inspraak hebben wat voor hen belangrijk is voor het volhouden van dit soort afspraken. Dan kijken ze ook uit naar die momenten.
2. Het aanmoedigen van autonomie.
Pubers mogen zijn wie ze willen zijn. Dat betekent dat je ze als ouder laat ontwikkelen, zoals ze zich willen ontwikkelen. Houd je van klassieke muziek en je puber van Hardcore? Je hoeft het niet mooi te vinden, maar toon wel interesse door vragen te stellen. Heeft je puber een totaal andere kledingsmaak dan jij? Dat kan zomaar. Laat het gaan. Je wilt zelf toch ook niet in de kledingstijl van iemand anders lopen? Help je puber bij de zoektocht naar autonomie door aan te moedigen dat je puber zichzelf mag zijn en dat helemaal ok is. Het geeft zelfvertrouwen als je achter of naast je puber staat.
3. Het stellen van grenzen per leeftijd.
Dit vind je puber dus volkomen onzin! “Mijn zus mag wel al om 1.00 uur thuiskomen, waarom ik niet!?” Het is ontzettend moeilijk om grenzen te stellen naar jongere kinderen toe. Waar de oudste alle grenzen moest aanvechten, hoeft de jongste daar vaak weinig moeite voor te doen. En dat is simpelweg niet consequent. Je kunt dat op een latere leeftijd als een boemerang van je kinderen terug verwachten. “Zij mocht altijd alles van jullie.” Verdiep je in leeftijdsadequate grenzen en houd je daaraan. Dat vergt standvastigheid en soms het aangaan van confrontaties. Niet makkelijk, wel nodig.
4. Het bieden van emotionele steun.
Vergis je nooit in de emotionele steun die pubers van je nodig hebben. Het is anders geworden dan vroeger, maar ze hebben je even hard nodig. Waar je ze vroeger moest aanmoedigen om in het diepe te duiken bij zwemles, hebben ze je nu nodig voor die eerste stap naar een nieuwe school, studie of woonplek. Begeleid ze en laat ze zoveel mogelijk zaken zelf uitzoeken. Dat betekent minder zeggen, meer luisteren en er meer zijn. Pubers hebben het echt nodig dat je aanwezig of bereikbaar bent en je het vertrouwen geeft dat je achter ze staat.
5. Tolerantie voor experimenteren
Dit gaat je puber leuk vinden! Experimenteren bij het leven! Met vallen en opstaan, dat heb je ze toch altijd geleerd? Maar wat mag wel en wat laat je niet toe. Binnen één gezin kan het zijn dat de een erop los experimenteert en de ander daar helemaal geen behoefte aan heeft. Dat maakt het niet gemakkelijk. Wat tolereer je wel en wat niet? Waar ligt echt je grens? Zoek het voor jezelf uit en stel regels op die echt nodig zijn. Te veel regels werkt averechts, dus kies de belangrijkste uit en houd je daaraan.
6. Voorbeeldfunctie
Je puber doet wat jij doet! Je zou denken dat je puber totaal wat anders doet, maar jouw voorbeeldgedrag heeft veel meer invloed dan je puber ooit zal toegeven. Stel je regels in huis op? Check dan eerst even bij jezelf of jij je eraan kunt houden. Anders is het kansloos met pubers. En wil je dat je puber op tijd thuis komt? Zorg dan dat jij ook op de tijd thuiskomt, die je hebt afgesproken.
7. Groeien naar een meer gelijkwaardige relatie met je puber.
Je puber groeit naar volwassen zijn en als ouders groei je daar ook in mee. Geef je puber meer ruimte en creëer gelijkwaardigere gesprekken. Dat betekent dat je rol als ouder ook anders wordt. Blijf wel altijd de ouder-kind positie houden. Laat zeker niet over je heen lopen. Dat is ook niet wat een gelijkwaardigere relatie inhoudt. Geef je kind steeds meer het gevoel dat zijn of haar mening ertoe doet. Hiermee ondersteun je het creëren van een eigen ‘IK’.
Ten slotte: bedenk wat jij belangrijk vindt om mee te geven aan je zoon of dochter, voordat hij/zij op zichzelf gaat wonen. De tijd vliegt!
